طهران بیش از آنکه تهران شود

طهران بیش از آنکه تهران شود، عبارت بود از منطقه ای بی نام و نشان، با کوچه هایی خاکی، خانه هایی خشت وگل، خیابان هایی ناهموار و بی درخت، 14 دروازه و جمعیتی چند هزار نفری که در سال 1209 شمسی، آقا محمد خان قاجار آن را به عنوان پایتخت خود انتخاب کرد و جانشینان او در صدد افزایش وسعت و جمعیت تهران بودند و چهار دروازه تنها راههای ورود و خروج به تهران محسو
دسته بندی تاریخ و ادبیات
فرمت فایل doc
حجم فایل 114 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 91
طهران بیش از آنکه تهران شود

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

فصل اول

تاریخچه:

طهران بیش از آنکه تهران شود، عبارت بود از منطقه ای بی نام و نشان، با کوچه هایی خاکی، خانه هایی خشت وگل، خیابان هایی ناهموار و بی درخت، 14 دروازه و جمعیتی چند هزار نفری که در سال 1209 شمسی، آقا محمد خان قاجار آن را به عنوان پایتخت خود انتخاب کرد و جانشینان او در صدد افزایش وسعت و جمعیت تهران بودند و چهار دروازه تنها راههای ورود و خروج به تهران محسوب می شد که عبارت بود از: 1- دروازه حضرت عبدالعظیم یا دروازه اصفهان.2- دوازه شمیران.3- دروازه دولاب.4- دروازه قزوین.

درآغاز تهران جمعیت آن خیلی کم بود ولی بعد از توجه شاه طهماسب به تهران کم کم جمعیت زیاد شد و در آن موقع شاه عباس صفوی نسبت به مرمت و نوسازی زیارتگاهها تمایل زیادی داشت و سفرهای خارجی ناصر الدین شاه به فرنگ باعث ورود ماشین های دودی به تهران شد و در دوره آقا محمدخان تدریجاً اداراتی با عنوان احتسابیه تأسیس شد که کارکنان آن محتسب نامیده می شدند و دارای دو شعبه با عناوین احتساب و تنظیف داشت و محتسب کارهایش را زیر نظر حکومت و شهردار انجام می داد و کارکنان شعبه تنظیف هم موظف بودند با وسایل و امکاناتی ابتدایی، زباله ها را از گوشه و کنار شهر جمع کنند و افرادی را استخدام کرده بود که با مشک کوچه و خیابان های شهر را آب پاشی کنند و مشروطه خواهان تصمیم گرفتند که به ساماندهی اوضاع شهر تهران بپردازند و کسی را به ریاست شهر منصوب کنند و اجرای امور شهری را به عهده او بگذارند که مسئولیت هایش مشخص باشد و آن ها را بر اساس اختیاراتی مشخص و از قبل تعیین شده انجام بدهند که این همان مقدمه تأسیس بلدیه شد.

ایجاد سازمان شهرداری تهران با عنوان بلدیه، پس از استعفای میرزا نصرالله خان مشیرالدوله به عنوان نخستین کابینه قانونی و مطابق خواست مجلس که وزیران باید مسئول و جواب گوی دولت باشند در 29 اسفند ماه سال 1285 هجری شمسی در مجلس اول مطرح شد.

درآن دوران سلطان علی خان وزیر افخم با این که عنوان ریاست وزرایی نداشت عملاً این وظایف شهردار را انجام می داد. درسازمان دهی ابتدایی، اداره بلدیه جزو تشکیلات وزارت کشور منظور گردید ومتعاقب آن نظام نامه بلدیه تقدیم مجلس شد.

این نظام نامه در 20 ربیع الثانی سال 1325 هجری قمری در 5 فصل و 108 ماده به تصویب نمایندگان رسید.

شهرداری از نظر لغوی از دو کلمه (شهر) و (داری) تشکیل گردیده که (داری) به معنای اداره و مدیریت و (شهر) پس از 1362 به جایی که دارای شهرداری باشد اطلاق گردید.

بنابراین از لحاظ لغوی شهرداری را می توان سازمان اداره شهر دانست و دراصطلاح شهرداری به واحدی گفته می شود که به منظور اداره امور محلی و ارائه خدمات عمومی مورد نیاز شهروندان در یک مرکز جمعیتی با خصایص شهری تشکیل می شود.

هدف اولیه از تأسیس بلدیه، حفظ منافع شهرها و برآوردن حوایج شهرنشینان مثل اداره کردن اموال منقول و غیرمنقول، نگهداشتن سرمایه های متعلق به شهر، ایجاد تسهیلاتی برای دسترسی آسان مردم به مواد غذایی، تمیز نگه داشتن کوچه ها، میدان و خیابان ها، روشن کردن شهر درشب بود و مقرر شد که از آن طریق یعنی دریافت عوارض از وسایل بارکش از مردم هزینه های جاری بلدیه و حقوق و مواجب رفتگران تأمین شود.

همزمان با تأسیس بلدیه، قانونی به تصویب مجلس رسید که براساس آن انجمن بلدیه وظیفه داشت نسبت به اشخاب شهردار با رأی و نظر مردم اقدام کند که بر این اساس اولین انجمن بلدیه در تهران تشکیل شد و شروع به کارکرد ولی بدلیل ضعف هایی که داشت، نمایندگان مجلس در صدد اصلاح قانون بلدیه برآمدند ودولت سعی داشت بلدیه را به خود وابسته کند که این امر تا زمان کودتای رضاخان در سال 1299 هجری شمسی بطور کامل عملی نشد. اما پس از کودتای 1299 و روی کار آمدن دولت سید ضیاءالدین طباطبایی و در سال 1300 شمسی اداره بلدیه رسماً وابسته به دولت شد و تحت نفوذ تصمیمات (قدرت سیاسی) وزیر نظر رئیس الوزرا قرار گرفت و نخست وزیر از طرف خود فردی را برای اداره بلدیه تعیین کرد.

با روی کار آمدن رضا شاه به عنوان نخست وزیر، دولت در 30 اردیبهشت سال 1309 قانون جدیدی برای تشکیلات بلدیه تصویب کرد. که ضمن آن قانون به منظور رفع مشکلات دولت در زمینه امور شهری تدوین شده و نحوه دریافت عوارض و مالیات ها را برای دولت مشخص کرده بود بلدیه ناچار بود براساس اهداف دولت کارکند که انتخاب اعضای انجمن بلدیه به صورت دو مرحله ای بود. در مراحل اول مردم عده ای از اعضای انجمن بلدیه را انتخاب می کردند یعنی 75 نفر را انتخاب می کردند و در مرحله بعد وزارت داخله از میان برگزیدگان مردم 11 نفر را به عنوان نمایندگان انجمن بلدیه تهران انتخاب
می کرد.

همچنین رئیس بلدیه از طرف وزارت داخله منصوب می شد و در سال 1308 چهار نفر بلدیه بنام بخش در 4 نقطه شهر تشکیل شد و در سالهای 1309 و 1310 تعداد بخش ها به 8 رسید. در سال 1319 بخش های مذکور به چهار برزن تبدیل شدند که در سال 1325 به 16 واحد افزایش یافت.

براساس مصوبه مجلس، محمد خان قاجار مأموریت یافت تا نظامیه بلدیه را تدوین کند که شامل 5 فصل و 108 ماده می باشد و بعد ها پایه و اساس شکل گیری شهرداری در تهران شد.

آن نظامنامه نامگذاری بسیاری از خیابان ها و کوچه های شهر و حتی شماره گذاری خانه ها و دکان ها را به دنبال داشت و بعد از اقدامات اولیه محمدخان قاجار، فرارشد مدیر امور تهران از میان کسانی انتخاب شود که آشنایی بیشتری باشاه و درباریان داشته باشد و تحت ضوابط خاصی کارکند. براین اساس در تاریخ 14 خردادماه سال 1286 و هنگام نیابت سلطنت ( عضدالملک قاجار) نمایندگان مجلس طرح تأسیس نهادی با عنوان بلدیه را تصویب کرد و برای او معاونی بنام بهرامی را در نظر گرفت. بهرامی چشم پزشک بود و برای تنظیم بودجه اداره بلدیه و انجام امور کارگزینی و محاسبات یک ارضی بنام مسروپیان را استخدام کرد.

بر اساس اولین بودجه بلدیه، حقوق ماهانه ای معادل 80 تومان تعیین و حکم مأموریت وی با امضاء وزیر داخله صادر شد. بزرگترین اقدام اعلم الدوله در مقام رئیس تهران، آن بود که بلدیه را صاحب دفتری مستقل کند وبر بالای ساختمان تابلوی اداره بلدیه را نصب کند گروهی اولین بلدیه چی را میرزاعباس خان مهندس باشی وعده ای دیگر خلیل خان ثقفی دانسته اند و گروهی نیز از محمدخان و محمدحسن خان قاجار نام می برند اما واقیعت این است که تا سال 1300 شمسی درهای تهران همچنان بر روی پاشنه سابق می گشت و هیچ کدام شهرداران، حتی اگر برنامه هایی برای تغییر سیمای پایتخت داشتند، بدلیل کوتاه بودن دوره مسؤلیتشان فرصت نیافتند کار چندان زیادی انجام دهند تا اینکه در آن سال، اراره بلدیه مورد بازنگری جدی قرار گرفت و با تقلید از قوانین بلدیه لندن دوره جدیدی از فعالیت بلدیه شروع شد.

(گاسپار ایپگیان) که به عنوان اولین رئیس دوره جدید فعالیت بلدیه در تهران از وی یاد می شود و از سال 1300 به این نظام منصوب شد، تأمین روشنایی خیابان های لاله زار، امیریه، علاءالدوله و استامبول را در کارنامه خود به ثبت رسانید و هم او بود که صاحبان دکان های لاله زار علاء الدوله
(فردوسی کنونی) و ناصریه را موظف کرد تا درهای مغازه هایشان را رنگ کرده و تابلوهایی خوانا بر سر در محل کسبشان نصب کنند وبلدیه دارای 6 اداره شد که مشتمل بر اداره صحیه و معاونت عمومی، اراه محاسبات و عایدات، اداره امور خیریه، اداره ساختمان روشنایی و آب، اداره تفتیش، سجل احوال، اداره کابینه پرسنل، تنظیمات بود.

بطوری که در تاریخ آمده است، او درسال 1302 پی ریزی و احداث وزارت خارجه، عمارت شهربانی کل کشور و ساختمان وزارت جنگ را در محدود میدان مشق سابق شروع کرد و کوشید تا بلدیه را صاحب خانه ای کند که متناسب با حجم مسئولیتهایش باشد و باچنان نیتی در فاصله سالهای 1300 تا 1302 به فکر احداث بنای بلدیه در میدان توپخانه افتاد و فضای آن میدان را که در زمان ناصرالدین شاه محل سکونت و تمرین توپ چی های حکومتی بود به فضای سبز تبدیل کرد و دستور داد عصرها، روبروی حوض وسط میدان مزقان یعنی موزیک بزنند و در همان سال ها بنیان ساختمان وزارت بهداری در شرق میدان را گذاشت و بنایی احداث کرد که کمی بعد تشکیلات بهداشتی تهران را در خود جای داد و تشکیلات نظمیه کل مملکتی و اداره عبور و مرور را هم در اطراف همان میدان تأسیس کرد و گفته می شود نخستین شهرداری بودکه حقوق شهروندی ساکنان تهران را مورد عنایت وی‍‍‍ژه قرار داد.

پس از کابینه سید ضیاء الدین طباطبایی و روی کارآمدن رضاخان پهلوی، بلدیه تهران داری رئیسی بنام بوذر جمهری شدکه از افسران قزاق بود که او از سال 1302 تا 1312 در آن سمت خود باقی ماند و نتوانست تغییرات زیادی در چهره شهر ایجاد کند. بوذر جمهری در اولین اقدام خود میدان توپخانه را باکمک گرفتن از یک مهندس روسی و براساس نقشه ای برگرفته از میدان شهر پطروگراد باز سازی کرد. یکی دیگر از برنامه های او سنگفرش کردن بعضی خیابان های تهران از جمله خیابان امیریه و میدان توپخانه تا باغ شاه و آسفالت بسیاری از دیگر خیابان های تهران بود.

به اضافه اینکه در مدتی کوتاه با طراحی عناصر جدیدی شهر، شکل تهران را به طور کلی تغییر داد و برای اولین بار در تهران خطوط اتوبوسرانی شهری دایر ساخت که ابتدا دارای سه خط بود و پس از مدتی تعداد مسیرها بیشتر شد و همچنین عوارض جدیدی وضع کرد، گورستان مترو که جنوب شهر را به باغ فردوس تبدیل و مالیات خودروها، کالسکه ها و سایر عوارض شهری را که توسط شهرداران پیشین وضع شده بود، لغو کرد. از عمده مشکلات دوره شهرداری بوذر جمهری آن بود که آب کرج در اطراف زمین های جلالیه به تهران می رسید و سرچشمه اصلی رودخانه کرج به تهران محسوب می شد، اما بسیاری از شهروندان بی توجه به آلودگی آب، در ابتدا همان مسیر ودر ورودی آب کرج به تهران اقدام به شستشوی لباسها می کردند. آن وضعیت در سالهای متمادی ادامه داشت و بصورت یک رویه در آمده بود، به همین دلیل نیز بیماری های مرگ آور مثل تیفوس وبا و طاعون در شهر شیوع پیدا کرد که در سال 1308 بلدیه تهران به منظور جلوگیری از این موضوع برای اولین بار به فکر لوله کشی آب تهران افتاد، اما بدلیل فقدان امکانات چنان برنامه ای تحقق نیافت و بلدیه اجباراً برنامه ریزی هایی برای کنترل جوی ها و آب های سطحی شهر تهران انجام داد.

بعد از جنگ جهانی دوم، عزل رضاخان و به قدرت رسیدن پسرش محمد رضا فعالیت شهرداری به همان شکل سابق تا سال 1328 ادامه یافت. در سال 1328 به دلیل مشکلاتی که در سطح شهرها به چشم می خورد و از آن جا که مردم نقش چندانی در امور شهری نداشتند، دولت تصمیم گرفت انجمن های شهری را مجدداً فعال کند. اما چون به تشکیل انجمن های شهری قدرت دولت هم لحاظ شود، قدرت زیادی به انجمن های شهری و شهرداری داده نشد و آنها عملاً ویژگی های یک نظام تمرکز گرا را پیدا کردند. اما از دهه 1330 به بعد، با تغییراتی که در شرح وظایف و سیستم اداری شهرداری بوجود آمد، این نهاد شهری به شکل و شمایل امروزی خود نزدیک تر شد.

عزل و نصب های پیاپی شهرداران که از سال های اولیه بعد از شهریور 1320 شروع شده بود در سالهای بعد نیز همچنان ادامه یافت. ( موسی مهام ) شهردار جدیدی بود که در سالهای 1337 و 1338 شروع به کارکرد و نامش با بسیاری از فضاهای سبز تهران مترادف شد. وی که قبل از انتصاب به ریاست بلدیه تهران، با همین سمت در مشهد اشتغال به کار داشت، از بدو قبول مسئولیت، شروع به ایجاد آب نما، بولوار و گل کاری خیابان ها کرد و در راستای این تفکر که تهران باید برای ساکنانش شهری جالب و جذاب باشد، برای نخستین بار آب کرج را به تهران آورد و بولوار آب کرج را بین زمین های دانشگاه تهران و روستای جلالیه ساخت و میدان اسب دوانی جلالیه را که بعدها پارک لاله فعلی به جای آن ساخته شد، احداث کرد و پس از مدتی دستور داد هتل لاله کنونی را درکنار میدان اسب دوانی و مشرف بر بولوار بسازند. پس در قسمت ابتدای بولوار، اقدام به طراحی میدانی کرد که امروزه به میدان ولی عصر(عج ) شهرت دارد.

اهداف مراکز خدمات اجتماعی:

مرکز جامع خدمات اجتماعی به مجموعه ای اطلاق می شود که بر اساس اهداف سازمان رفاه اجتماعی اختیارات آن در مناطق 22 گانه شهرداری تهران راه اندازی می گردد و شامل امکانات و فضاهایی می باشدکه خدمات اجتماعی و حمایتی را از قبیل کار آفرینی،توانمندسازی مددکاری، مشاوره و سایر طرحهای حمایتی و تسهیلاتی را به جامعه هدف در هر یک از موضوعات اجتماعی ارائه می دهد. که هر مرکز می تواند یک یا چند منطقه شهری را تحت پوشش برنامه داشته باشد و در قالب طرحهای ناحیه محوری و محله کلیه امکانات و فضاهای مربوطه با سازمان را در نواحی نظارت نموده و هماهنگی لازم را انجام می دهد.

اهداف: 1) ارائه خدمات اجتماعی، فرهنگی و حقوقی به جامعه و گروههای هدف.

2) ارتقاء حس خودباوری، اعتماد به نفس در جامع هدف.

3) افزایش توانمندی ها و مهارتهای شهروندی.

4) کاهش ناهنجاری های اجتماعی و ارتقاء سلامت روانی جامعه.

5) ترویج فرهنگ تعاون و مشارکت در جامعه و شبکه سازی اجتماعی.

6) ارتقاء فرهنگ کارآفرینی، نوآوری و تغییر.

7) آسیب شناسی اجتماعی و کاهش آسیب ها از طریق فقرزدایی و آموزشهای اجتماعی محور.

8)کنترل و پیشگیری از بروز آسیب ها از قبیل اعتیاد، کودکان کار، تکدی گری.

9) فراهم نمودن زمینه حضور کار آفرینان و نخبگان در عرصه مدیریت و اقتصادی شهری.

10) شناسایی و توسعه فرصت های کسب و کار.

وظایف و اختیارات مراکز خدمات اجتماعی:

وظایف و اختیارات مراکز براساس اختیاراتی که در اساسنامه سازمان دیده شده تبیین گردیده و آن دسته از برنامه های اجرایی که تفویض اختیار از طریق مراکز جامع قابل پیگیری انجام می شود بطور خلاصه در زیر آمده است و بدیهی است سیاستگذاری های کلان در حوزه های ستادی سازمان قابل طرح و تصمیم گیری خواهد بود:

1- ایجاد بانک اطلاعاتی و اطلاع رسانی در خصوص گروههای شغلی متعدد شهروندان منطقه و محدوده جغرافیایی تحت پوشش و ایجاد ارتباط بین آنها.

2- رسیدگی به امور بهداشتی درمانی، مددکاری قضایی گروههای هدف مراجعین در واحدهای تحت پوشش و طبقه بندی ارجاع ایشان به مرجع ذیصلاح.

3- اجرای برنامه های کاهش آسیب های اجتماعی با مشارکت دیگر دستگاهها و نهادهای مربوطه.

4- بهره گیری از منابع انسانی و جلب مشارکت اقشار اجتماعی و توسعه
تشکل ها، NGO و شبکه سازی اجتماعی.

5- برنامه ریزی در اداره مراکز نگهداری موقت، گشت های مددکار شهر و برنامه های مرتبط.

6- راه اندازی واحدهای مشاوره کارآفرینی و کسب وکار، مشاوره حقوقی، مددکاری و مشاوره فردی، رفتارشناسی و روان درمانی.

7- برنامه ریزی در راستای مطالعه و شناخت آسیب های منطقه و اماکن در معرض افزایش آسیب و همکاری با معاونت های سازمان در راستای طرح ها و پروژه های موضوعی.

8- انجام امور اجرایی طرحها ی مصوب سازمان و ابلاغی به مراکز از قبیل طرح وام ازدواج، طرح هبه.

9- همکاری در توسعه مراکز کارگران فصلی وایجاد دفاتر کاریابی در مراکز در توسعه فعالیتهای کار آفرینی.

وظایف واحدهای مستقر در مراکز خدمات اجتماعی:

1- وظایف واحدامور آسیب ها:


آسیب اجتماعی به هر نوع عمل فردی یا جمعی اطلاق می شود که در چهارچوب اصول اخلاقی و قواعد عامل عمل جمعی جامعه محل فعالیت کنشگر قرار نمی گیرد و لذا با منع قانونی و قبیح اخلاقی مواجه می شودو شامل اعتیاد، خودکشی، ولگردی، طلاق، تکدی گری که موجب کاهش و یا از دست دادن کارایی و عملکرد مثبت فرد، خانواده یا گروههای اجتماعی می شود و افراد در معرض آسیب های اجتماعی نیز به افرادی اطلاق می گردد که رفتارشان به دلیل فشارهای اجتماعی و روانی ناشی از مشکلات اقتصادی، اجتماعی،فقدان مهارت های زندگی و ضعف در بکارگیری شیوه های مقابله احتمال بروز رفتار برخلاف هنجارهای اجتماعی از مسیر اصلی زندگی مناسب خارج شده اند افراد یا گروههای آسیب دیده اجتماعی می نامند. آسیبهای اجتماعی در شهرها و خصوصاً کلان شهرها روبه رشد و بسیار متنوع است، چرا که پدیده هایی چون رشد بی رویه جمعیت، مهاجرت، حاشیه نشینی، شکاف درآمدی و.... نموداری از زندگی شهری اند که بر رشد آسیبهای اجتماعی تأثیر گذارند. اهمیت بحث آسیبهای اجتماعی و پیامدهای ناگوار آن جهت شهروندان، شهرداری تهران را برآن داشته است تا با تأسیس مرکز خدمات اجتماعی و حمایتی شهر تهران با ارائه خدمات مشاوره ای و مددکاری به افراد درمعرض آسیب و آسیب دیده اجتماعی بتواند گامی مؤثر در جهت کاهش و کنترل آسیبهای اجتماعی بردارد. در این مرکز تلاش می شود در حوزه آسیب ها به افراد و خانواده هایی که به لحاظ مسائل و مشکلات خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی در شرایط بحرانی و آسیب زا قرار دارند، خدمات اجتماعی و حمایتی به موقع ارائه شود.

خدمات تخصصی در حوزه آسیب ها: کلیه اقدامات در زمینه پیشگیری، کنترل و هدایت و کاهش آسیب های اجتماعی از قبیل آسیب شناسی اجتماعی، ارائه خدمات مددکاری، مشاوره حضوری و تلفنی، به افراد و خانواده های در معرض آسیب یا آسیب دیده می باشد.


اهداف آن شامل موارد زیر می باشد:

1- ارائه خدمات تخصصی به افراد در معرض آسیب های اجتماعی.

2- ارائه خدمات تخصصی به افراد و خانواده های نیازمند.

3- ارائه خدمات تخصصی به زنان سرپرست خانوار.

4- کاهش شرایط پرفشار و بحران زا به افراد در راه مانده.

5- کمک به ارتقاء امنیت فردی و اجتماعی شهروندان.

جامعه هدف آن شامل موارد زیر می باشد:

1- زنان سرپرست خانوار.

2- افراد و خانواده های نیازمند.

3- افراد و خانواده های در معرض آسیبهای اجتماعی.

4- افرد و خانواده هایی که در معرض بحران های مختلف اجتماعی، اقتصادی قرار دارند.

نحوه پذیرش مراجعان به صورت زیر می باشد:

1- خود معرف

2- معرفی از طریق شورایاریهای محلات

3- معرفی از طریق مراجع انتظامی قضایی

4- معرفی از طریق سازمانها و ادارات تابعه شهرداری

5- معرفی از طریق سایر نهادها و سازمانهای دولتی و غیر دولتی.

مقررات و اصول مربوط به پذیرش شامل:

1- کلیه افراد اعم از خود معرف و یا ارجاع شده از سایر نهادها، ارگانها و سازمانها موردپذیرش اولیه قرار می گیرد.

2- برای کلیه مراجعین به مرکز باید فرم مصاحبه اولیه توسط مسئول پذیرش مددکاری تکمیل گردد، چنانچه طبق ضوابط مشمول حمایت از خدمات مرکز نباشد راهنمایی های لازم توسط مسئول پذیرش صورت می گیرد و خدمات تخصصی مرکز بصورت سرپایی انجام می گیرد.

مقررات و اصول مربوط به دریافت تخصصی شامل موارد زیر می باشد:

1- ارائه خدمات صرفاً به شهروندانی امکان پذیراست که حائز شرایط تعریف شده مرکز باشد.

2- مرکز به صورت روزانه به ارائه خدمات به مراجعان می پردازد.

3- خدمات تخصصی مرکز به جز ایام تعطیل هر روز ارائه می گردد.

2. وظایف واحد مددکاری اجتماعی:

مددکاری اجتماعی یک خدمت حرفه ای است که بر دانش و مهارت های خاصی برای کمک به افراد گروهها یا جامعه قرار گرفته است تا بتواند استقلال شخصی و اجتماعی و رضایت خاطر فردی و اجتماعی بدست آورد و به عبارتی دیگر فرایند مددکاری باعث می گردد تا فرد آسیب دیده و یا در معرض آسیب اجتماعی بتواند به مرحله ای از پایداری اجتماعی و فردی و تداوم زندگی با دوام مثبت برسد.

مراحل پذیرش آن به این صورت است که:

1- ابتدا مصاحبه اولیه توسط کارشناس پذیرش مددکاری در بدو ورود مراجع انجام می پذیرد.

2- کارشناس پذیرش با توجه به مشکلات مراجع او را به واحد مددکاری ارجاع می دهد.

3- در واحد مددکاری ارزیابی از وضعیت اجتماعی، خانوادگی فرد صورت می گیرد و سپس خدمات می دهند.

شرح وظایف مددکار اجتماعی شامل موارد زیر می باشد:

1- برقراری و ایجاد ارتباط با مددجو.

2- انجام مصاحبه و تکمیل فرم شماره1 مددکار اجتماعی.

3- بررسی و ارزیابی وضعیت فردی،‌خانوادگی، اجتماعی و تکمیل فرم شماره2 مددکاری اجتماعی.

4- انجام بازدید از منزل و تهیه گزارش در صورت نیاز.

5- ارتباط با خانواده و بستگان مراجع در جهت حل مشکل در صورت نیاز.

6- ارجاع به قسمتهای تخصصی مرکز در صورت نیاز.

7- ارجاع به سازمانها و نهادها ی دولتی و غیر دولتی در صورت نیاز.

8- حمایت مالی در صورت نیاز شدید به صورت مقطعی بر اساس ضوابط مرکز.

9- برنامه ریزی به منظور حل مشکل مراجع و پیگیری امور مربوط به آن

10- برگزاری جلسات مددکاری گروهی با مدد جویان یا خانواده های آنان.

11- شناسایی و هماهنگی سایر منابع اجتماعی موجود شهرداری در جهت کمک به حل مشکل مددجو.

12- ارائه خدمات در قالب مددکاری جامعه ای

13- پیگیری امور مراجعان پس از ارائه خدمات

14- همکاری با مسئول مرکز در انجام امور محوله

15- همکاری با واحد مشاوره مرکز

16- شرکت در جلسات داخلی مرکز

17- جلب مشارکتهای مردمی.

3. وظایف واحد مشاوره:

مشاوره یک جریان یادگیری و اطلاع رسانی و افزایش آگاهی است که از طریق مشاور با داشتن مهارت ها و صلاحیت های علمی و حرفه ای و آگاهی داشتن ایشان از محیط هدف می کوشدتا مراجعه کننده و یا گروههای هدف را با روش های منطبق برنیازمندی هایش یاری کند تا بیشتر خود را بشناسد و یا بینشی دقیقتر از نیازهای خود نسبت به محیط داشته و در رابطه اش با هدف های معین و واقع بینانه تر و بطور مؤثری مورد استفاده قرار دهد. آن دسته از خدمات مشاوره که در مرکز جامع خدمات اجتماعی ارائه می شود عمدتاً در محدوده مجموعه اهداف مرکز بوده و شامل مشاوره کارآفرینی و کسب و کار، مشاوره حقوقی، مشاوره، مددکاری و سایر موارد مربوط می گردد. گروههای هدف می توانند گروههای در معرض و یا آسیب دیدگان اجتماعی، خانواده ها و افراد نیازمند زنان سرپرست خانواد و کارآفرینان نیازمند مشاور و یا شبکه های اجتماعی می باشد.

مشاوره تلفنی، شامل خدمات مشاوره روان شناختی و حقوقی است که شهروندان تهرانی می توانند از طریق شماره تلفن 137 به صورت شبانه روزی از خدمات آن بهره مند شوند.

شرح وظایف مشاور حقوقی به صورت زیر می باشد:

1- انجام مصاحبه با مراجعان و ثبت مصاحبه ها و گزارشها در فرم مربوطه.

2- بررسی مشکلات قانونی جهت اجرای طرحها و ارائه پیشنهادات لازم.

3- ارتباط با مراجع قضایی و نیروی انتظامی در جهت رفع تنگناهای قانونی موجود درخصوص جامعه هدف

4- تهیه آمار و اطلاعات مربوطه و انجام سایر امورمحوله.

شرح وظایف مشاور پزشکی شامل موارد زیر می باشد:

1- ویزیت مراجعین ارجاع شده از واحد مددکاری و مشاوره.

2- ثبت شرح حال و اقدامات درمانی در فرم پزشکی.

3- همکاری با واحد مشاوره و مددکاری و رئیس مرکز.

4- بررسی وتأیید اسناد پزشکی و بیمارستانی مددجویان

5- ارائه مشاوره پزشکی لازم به مراجعین.

6- ارائه گزارش عملکرد رئیس مرکز.

7- شرکت در جلسات داخلی مرکز.

شرح وظایف کارشناسان پذیرش مشاوره شامل موارد زیر می باشد:

1- ارائه آمار و اطلاعات لازم به مسئول واحد مشاوره

2- توضیح وظایف مشاوران به مراجعین.

3- شرکت در جلسات داخلی مرکز.

4- شرکت در دوره های آموزشی.

5- تعیین زمان مراجعات بعدی.

6- طبقه بندی پرونده مراجعین.

7- مصاحبه اولیه با مراجعین.

8- تکمیل فرم پذیرش

9- توضیح وظایف مشاوران به مراجعین.

شرح وظایف روان شناس در واحد مشاوره حضوری شامل موارد زیر می باشد:

1- همکاری نزدیک با مددکار اجتماعی، پزشک، روان پزشک ومشاور حقوقی.

2- انجام مشاوره های لازمبسته به مسائل مراجعان مثل مشاوره شغلی، تحصیل.

3- در صورت وجود بحران زناشویی، تشکیل جلساتی برای مشاوره زناشویی.

4- درصورت نیازبه آزمون استفاده از هرگونه آزمون هوش و انعکاس نتایج آن در پرونده مراجع.

5- مصاحبه بالینی با مراجعان و تکمیل فرم مربوطه.

6- همکاری با رئیس مرکز در انجام امور محوله.

7- شرکت در جلسات داخلی مرکز.

شرح وظایف مشاور تلفنی شامل موارد زیر می باشد:

1- در صورت نیاز ارجاع خدمت گیرنده به مرکز خدمات اجتماعی و حمایتی جهت مشاوره حضوری یا مددکاری

2- در صورت نیاز مراجع ارجاع به مراکز ذیربط یا سازمان ها و نهادها جهت حل مشکل.

3- در جریان گذاشتن پلیس یا بستگان در مواقعی که احتمال خودکشی یا دیگر کشی وجود دارد.

4- مشاوره تلفنی با خدمت گیرندگان و ثبت آن در فرم مربوطه.

5- حفظ اخلاق حرفه ای خصوصاً در ارتباط با اطلاعات مراجع.

6- تشخیص به هنگام مشکلات مراجعان و مداخلات لازم.

7- همکاری با رئیس مرکز در انجام امور محوله.

8- ارائه گزارش عملکرد به مسئول مربوطه.

9- شرکت در جلسات داخلی مرکز.

4. وظایف واحد رشد و کار آفرینی:

کارآفرینی فرایندی است پویا برای تولید سود و ارزش افزوده و ایجاد رفاه عمومی و اجتماعی و با نگاهی دیگر هدف از کارآفرینی خلق ارزش، بکارگیری نوآوری ها در جامعه با تعیین فرصت ها درنظام اقتصادی جامعه به منظور افزایش بهره وری توسعه اشتغال و در نهایت رفاه اجتماعی است و در توسعه کارآفرینی شهری دو هدف عمده وجود دارد: پایداری اجتماعی،و توسعه کیفیت شهروندی و از سوی دیگر توسعه اقتصاد شهری و بکارگیری و استفاده از ظرفیت های حداکثری جامعه مدنظر می باشد که با ایجاد زیر ساخت های اجرایی در مناطق شهری و اجرای برنامه های هدفمند ترویجی آموزشی و اجرای طرحهای کار آفرینی به همراه برنامه های حمایتی و تسهیل گری تحقق می یابد.

یکی از مکانیسم هایی که برای بیش از دو دهه به منظور پرورش سازمان های کوچک و کمک به رشد کارآفرینی در کشورهای توسعه یافته و اخیراً در حال توسعه به کار گرفته شده، پیاده سازی مراکز رشد و کارآفرینی است. کسب و کارهای جدید از شرکتهای نوپایی آغاز می شوند که خدمات و کالاهای جدیدی را به بازار رقابتی عرضه می کنند وبا نام بنگاههای کوچک و متوسط شناخته می شوند.

امروزه نقش بنگاههای کوچک و متوسط در رشد و توسعه کشورها در سراسر جهان شناخته شده است و در نتایج مطالعات، تحقیقات و گزارشهای رسانه های گوناگون برآن تأکید می شود. از طرف دیگر، کارآفرینی و حمایت از کارآفرینان، مبحثی است که در ارتباط تنگاتنگ با بنگاههای کوچک و متوسط مطرح می شود. هریک از انواع مختلف مراکز رشد و کارآفرینی اهدافی را به صورت مشترک دنبال می کنند.

وظایف واحد رشد و کار آفرینی شامل موارد زیر می باشد:

1- اجرای برنامه ها و سیاست های کارآفرینی در راستای آیین نامه مراکز رشد و توسعه کارآفرینی.

2- جمع آوری و پیگیری اطلاعات کسب و کارهای منطقه با هماهنگی مناطق و محلات تحت پوشش

3- نظارت برکارگاههای مستقر در مرکز و دریافت گزارش عملکرد و نحوه پرداخت حق الزحمه و غیره.

4- تعمل با سایر نهادها و ادارات در خصوص مسائل کارآفرینی و گسترش کارآفرینی و توسعه اقتصاد شهری.

5- ارائه تبلیغات مرتبط با حوزه کاری و استفاده از امکانات و تسهیلات شهرداری های مناطق در زمینه گسترش و ترویج فرهنگ کارآفرینی.

6- ارائه مشاوره تخصصی با تشکیل دفاترمشاوره.

7- اجرای مصوبات کمیته های تخصصی کارآفرینی.

8- شناسایی و جذب وهدایت کارآفرینان و توسعه فضاهای کارگاهی.

9- تعامل، همکاری و هماهنگی با شهرداری های مناطق مربوطه.

10- حمایت از زنان سرپرست خانوار وفراهم آوردن زمینه ایجاد کسب وکار از طریق توانمند سازی آنها.

11- ایجاد زمینه همکاری، حمایت از نوآوری ها و خلاقیت های نیروهای جوان وافراد توانمند.

12- حمایت از واحدهای مستقر در مرکز، مدیریت و نگهداری مراکز با همکاری کارآفرینان.

13- تهیه بانک اطلاعاتی از کسب و کارهای منطقه، کارآفرینان ومراجعین متقاضی دریافت خدمات.

14- اطلاع رسانی به موقع و جامع در زمینه کلیه برنامه های آموزشی و ترویجی مرکز.

15- ارائه راهکارها و مکانیزم های بازاریابی جهت تولیدات و محصولات کارآفرینان و کمک به آنها در راستای تجاری سازی ایده ها ونوآوری ها.

واحد رشد کارآفرینی در واقع مجموعه ای است که با ارائه خدمات حمایتی، از ایجاد و توسعه حرفه های جدید توسط کارآفرینی که در قالب واحدهای نوپای فعال در زمینه های مختلف منتهی به فناوری و کسب و کار، تشکیل شده اند واهداف اقتصادی مبتنی بر دانش و مهارت دارند، پشتیبانی می کند. این خدمات شامل موارد زیر است:

1- تأمین محل کار (به صورت اجاره)

2- خدمات آزمایشگاهی (درصورت نیاز)، کارگاهی و اطلاع رسانی

3- خدمات مدیریتی، حقوقی، پروژه یابی و بازاریابی و اعتباری.

4- آموزش های تخصصی ویژه و مشاوره.

دوره رشد دوره ای است 6 تا 18 ماه که طی آن واحدهای مستقر در مرکز رشد به معیارهای رشد یافتگی دست یافته و پس از آن از مرکز رشد خارج می شوند. زمان این دوره با تصویب شورای مرکز حداکثر تا 6 ماه دیگر نیز قابل افزایش است.

اهداف دوره رشد شامل موارد زیر است:

1- بستر سازی جهت تجاری کردن دستاوردهای تحقیقاتی و ایده های خام.

2- ایجاد زمینه کارآفرینی، حمایت از نوآوری و خلاقیت نیروهای جوان و ماهر و تحصیل کرده.

3- ایجاد فضای لازم جهت گسترش و رشد واحدهای کسب و کار کوچک و متوسط.

4- تولید و توسعه محصولات و کالاها وخدمات قابل عرضه به بازار.

5- کمک به رونق اقتصاد محلی و شهری.

6- بسترسازی به منظور ایجاد فرصت های شغلی مناسب جهت جذب کارآفرینان.

خدمات واحد رشد شامل موارد زیر است:

1- حمایت مکانی از واحدهای مستقر در مرکز رشد.

2- نظارت برفعالیتهای واحدهای مستقر در تحقیق ایده محوری آنها.

3- نظارت بر روند رشد واحدها و تحلیل مستمر دستاوردها با هدف افزایش کارایی مرکز.

4- ارائه خدمات و مشاوره های مورد نیاز واحدها در راستای تبدیل ایده های نو به محصولات قابل تجاری شده و تجاری سازی آنها.

5- تلاش برای فراهم آوردن حمایت های قانونی جهت تسریع رشد واحد های مستقر در مرکز رشد و اعتبارات مالی از طریق دستگاههای ذیربط.

شرایط عمومی پذیرش واحدهای در واحد رشد شامل موارد زیر است:

1- متقاضیان دارای یک شخصیت حقوقی ( شرکت یا مؤسسه ثبت شده ) باشند.

2- حداقل یک نفر بصورت تمام وقت در محل استقرار مؤسسه حضور داشته باشند.

3- از اعضای اصلی حداقل یک نفر دارای مدرک تحصیلی، مهارتی و تجربی در زمینه کاری شرکت باشد.

4- فعالیت مؤسسه بر روی یک ایده تجاری که دارای توجیه فنی و اقتصادی مبتنی بر بازار است، متمرکز شده باشد.

5. وظایف واحد توانمند سازی:

توانمندسازی عبارت است از ایجاد و ارتقاء توانایی های گسترش دایره انتخاب های راهبردی فردی و اجتماعی گروههای هدف، آسیب پذیر و نیازمندسازی خود و اعضای خانواده آنها و برخورداری آنان از فرصت های اقتصادی، فرهنگی برای تغییر وضعیت زندگی خود می باشد.

اصول ناظر بر توانمندسازی شامل موارد زیر است:

1- مشارکت یکی از عناصر اساسی توانمندسازی است و بدون درگیری ومداخله فعال مؤثر و سازمان یافته گروه هدف، توانمندسازی حاصل نخواهدشد.

2- توانمندسازی فرایندی است تا پروژه و محصول بنابراین به توانمندسازی بایستی به عنوان فرایندی مستمر و پایدار نگریست که در جریان آن گروههای هدف به توانمندیها و صلاحیتهای لازم برای افزایش کیفیت زندگی خود و محیط اطراف خود می رسند.

3- توانمندسازی فرایندی است حمایتی در راستای رسیدن به توانمندی و خودکفایی مادی و معنوی.

4- توانمندسازی نیازمند توجه همزمان به فرد، خانواده و اجتماع است.

5- فرایند توانمندسازی با درگیری و مداخله و تسهیل گری درونی و بیرونی امکان پذیر است.

6- توانمندسازی باید در سه سطح خرد، میانی، کلان و در ابعاد مختلف فردی، روانشناختی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و حقوقی برنامه ریزی و اجرا شود.

برنامه ها واقدامات اجرایی توانمندسازی شامل: 1- برنامه ظرفیت سازی و هماهنگی در مراکز

2- برنامه توسعه رفاه اجتماعی .

برنامه ظرفیت سازی و هماهنگی در مراکز شامل موارد زیر می باشد:

1- مستندسازی تجربیات در توانمندسازی

2- ایجاد بانک اطلاعاتی جامع گروههای آسیب پذیر با همکاری سایر واحدها.

3- مطالعه میدانی و تعیین سایت ها و موقعیت های آسیب پذیر.

4- تشکیل تیم کاری / تیم اجرایی

برنامه توسعه رفاه اجتماعی شامل موارد زیر می باشد:

1- ارائه حمایتهای حقوقی و قضایی به گروههای هدف.

2- ایجاد و گسترش مراکز خدمات مشاوره ای با هماهنگی واحد مشاوره.

3- گسترش فضاهای کارآموزی و کارآفرینی با همکاری واحد کارآفرینی.

4- ایجاد و تقویت بازارهای عرضه تولیدات به منظور تقویت اقتصادی گروههای هدف.

5- انجام طرحهای دیگر حمایتی و تسهیلاتی با هماهنگی معاونت توانمندسازی و کارآفرینی سازمان.

6- ایجاد زمینه های تسهیل درسترسی گروههای هدف به آموزشهای رسمی پایه فنی حرفه ای.

7- افزایش دسترسی گروههای آسیب پذیر بویژه زنان سرپرست خانوار به منابع و تسهیلات مالی.

8- تأمین نیازهای اساسی خانوارهای زن سرپرست درطول مدت آموزش تا رسیدن به اشتغال.

6. وظایف واحد اداری و مالی:

الف) وظایف واحد اداری شامل موارد زیر می باشد:

1- خریداری تجهیزات اداری و ملزومات اداری و پشتیبانی واحدهای مختلف.

2- تهیه گزارش عمکرد مراکز کارآفرینی و جمع آوری و تنظیم گزارش عملکرد با همکاری روابط عمومی.

3- رسیدگی به امور قراردادها، تنظیم و پیگیری اداری و قراردادها و هماهنگی یا واحد حقوقی.

4- پیگیری نامه ها و تشکیل بایگانی جهت ورودی و خروجی نامه ها، بایگانی مدارک اساتید پژوهشی ، آموزشی و ترویجی.

5- انجام امور پرسنلی کارکنان.

6- تشکیل پرونده برای اساتید و کارکنان غیر استخدامی و مشاورین.

ب) وظایف واحد مالی شامل موارد زیر می باشد:

1- انجام امور حسابداری، تنظیم اسناد حسابداری.

2- طبقه بندی و گزارش دهی اطلاعات مالی.

3- تهیه صورت های مالی، ترازنامه.

4- تنظیم سرفصل های بودجه و برنامه های مالی در مراکز کارآفرینی.

5- رسیدگی به اسناد و فاکتورهای هزینه و تهیه و تنظیم آیین نامه های مالی.

6- پیگیری امور حقوقی و دستمزد اساتید و مربیان آموزشی و پژوهشی.

7. وظایف واحد مطالعات اجتماعی:

1- انجام مطالعات آسیب شناسی منطقه ای و محلات.

2- الویت سنجی آسیب های اجتماعی محلات.

3- افکارسنجی و نگرش سنجیر و جمع آوری اطلاعات در حوزه آسیب ها.

4- تدوین شناسنامه اجتماعی محلات با روزکردهای مختلف بویژه GIS .

5- تعیین فرصت ها و شاخص های کارآفرینی وشغلی سطح منطقه.

6- تهیه جزوات، اطلاعات ترویجی در پژوهشهای اجتماعی.

7- ارایه خدمات پژوهشی با سایر بخشهای مرکز.

8- ایجاد ارتباط مطلوب و مؤثر با دفتر مطالعات اجتماعی هر منطقه.

9- کمک به برگزاری سمینارها و کارگاههای علمی با هماهنگی واحد آموزش.

10- ارزیابی وضع موجود و وضع مطلوب خدمات اجتماعی در سطح منطقه و محدوده تحت پوشش.

چارت سازمان:

معاونت امور مناطق و مراکز

شورای راهبری مرکز .............. مدیر مرکز جامع خدمات اجتماعی ............. سایر معاونت ها

کارآفرینی و توانمندسازی

امور آسیب ها و مطالعات احتماعی

آموزش، ترویج و مهارت آموزی

دفتر تشکل ها و شبکه سازی اجتماعی مشاوره کار آفرینی اهدای کالای هبه کاریابی و فرصتهای شغلی

آسیب های اجتماعی مشاوره حقوقی خدمات حمایتی خانه های کار آفرینی

طرحهای پژوهشی کارآفرینی مشاوره خانواده مددکار شهر طرحهای حمایتی

افکار سنجی، نظر سنجی بازارچه کار آفرینی

دادن خدمات خاص مثل وام ازدواج ،طرحهای موضوعی