بررسی کنترل داخلی در حسابداری
چکیده:
در هر سازمان و موسسه ای نیاز مبرم به
کنترل داخلی احساس می شود، بنا به وسعت سازمان کنترل داخلی نیز مفهوم پیدا
میکند بدین معنی که هر چه سازمان بزرگتر باشد این نیاز را بیشتر احساس
می کند. به طور خلاصه کنترلهای داخلی شامل کلیه اقداماتی است که توسط
مدیریت برای اطمینان از اجرای صحیح امور و مطابقت آن با مقررات و سیاست
واحد تجاری صورت می‌گیرد. کنترل داخلی تنها به حسابداری و معاملات مالی
محدود نشده بلکه تمام واحد تجاری و فعالیتهای آن را در بر می‌گیرد.
((فهرست مطالب ))
عنوان صفحه
چکیده: 4
تعریف 5
1. وضع سازمانی 8
2. امور مالی : 8
3. کنترل دارائی 8
4. حسابرسی داخلی : 8
تفاوت کنترلهای داخلی اداری با کنترلهای داخلی حسابداری 10
کنترلهای داخلی اداری 11
کنترل داخلی حسابداری 11
ضرورت ایجاد کنترلهای داخلی 12
تقسیم بندی کنترلهای داخلی مالی 13
1) کنترلهای سرپرستی 14
2) کنترلهای حفاظتی 14
3) تقسیم وظایف 14
اصول اساسی کنترلهای داخلی 15
استفاده از کنترلهای داخلی در حسابرسی 17
محدودیت کنترل داخلی 18
اتکای حسابرسان بر کنترلهای داخلی 19
حدود بررسی کنترل داخلی توسط حسابرسان 20
مطالعه و تشریح سیستم کنترل داخلی 21
1- چرخه فروش و وصول مطالبات 21
2- چرخه خرید 21
3- چرخه تولید 21
4- چرخه حقوق و دستمزد 22
5- چرخه تأمین مالی 22
منابع اطلاعاتی مربوط به کنترل داخلی 22
ارزیابی کنترلهای داخلی 23
پرسشنامه کنترل داخلی 24
هدف کنترل 24
صورتحسابهای فروش 25
برنامه رسیدگی صندوق و بانک 28
طراحی یک سیستم داخلی 29
کنترلهای داخلی وجوه نقد 31
سیستم کنترل داخلی دریافت‌های نقدی 32
سیستم‌های استقرار پایانه در محل خرده فروش 33
ویژگی‌های کنترلی ماشین‌های صدور صورتحساب 33
وصول مطالعات 33
صندوق پستی ویژه 34
سیستم کنترل داخلی پرداخت‌های نقدی 34
الف . پرداخت از طریق حسابجاری در بانک : 35
ب . پرداخت از طریق صندوق و صندوق دستی 36
کنترلهای داخلی معاملات فروش و حساب‌های دریافتنی 37
کنترل سفارش مشتریان 37
تصویب اعتبار مشتری 37
صدور کالا از انبار 38
حمل و ارسال کالا 38
تهیه صورتحساب 38
وصول مطالبات 39
حذف مطالبات 39
کنترلهای داخلی اسناد دریافتی 39
سیستم کنترل داخلی موجودی‌های مواد و کالا 40
وظیفه خرید 40
وظیفه دریافت کالا 40
وظیفه انبار 40
وظیفه حمل و ارسال کالا 41
سیستم حسابداری صنعتی 41
سیستم ثبت دایمی موجودی‌ها 42
سیستم کنترل داخلی دارایی های ثابت (اموال، ماشین الات و تجهیزات) 42
سیستم کنترل داخلی حساب‌های پرداختنی 43
سیستم کنترل داخلی بدهی‌های بهره دار 44
مجوز هیأت مدیره 44
استفاده از امین مستقل 44
پرداخت بهره اوراق بهادار و اسناد پرداختی 45
سیستم کنترل داخلی حقوق صاحبان سرمایه 46
کنترل معاملات سهام سرمایه توسط هیأت مدیره 46
سیستم کنترل داخلی سود سهام 47
کنترل های داخلی هزینه های پیش پرداخت شده : 47
کنترل داخلی حقوق کارکنان : 49
الف . موجود بودن اداره استخدام که وظیفه افرادی که مسئول استخدام کارمند وکارگر می باشند از هم مجزا باشد 49
ب . موجود بودن کنترل لازم برای نگهداری ساعات کار کارگران وبرای کارمندان نیز کنترلی مبنی بر حضور انان در اداره . 50
ج. محاسبات مربوط به حقوق کارمندان و دستمزد کارگران 50
د . پرداخت حقوق کارکنان : 52
منابع و مآخذ 55
===========================
فصل اول
کلیات
کنترل داخلی عبارتست از وضعی در یک
شرکت یا موسسه که کارها به نحوی تقسیم شود که کار هر کارمند توسط دیگری
کنترل و تکمیل و طوری انجام شود که کار در هر مرحله مسئولی مشخص داشته باشد
البته اجرا و تقسیم کار در چنین موسسه یا شرکت مستلزم داشتن یک سازمان
صحیح است که وظایف ومسئولیت ها و اختیارات در هر اداره را طوری مشخص نماید
تا بدینوسیله بتوان وظیفه ومسئولیت هرکارمند شاغل در هر اداره را معین نمود
ضمناً وظایف او طوری باشد که با انجام عملیات او کار به پایان نرسد بلکه
در اداره دیگر توسط فرد مشخص دیگری کار او تکمیل یا به نحوی دیگر کنترل
گردد. . این روش وسیستم کار خصوصاً در مورد کارهای مالی وضعی را به وجود می
آورد که یک کارمند کار را از اول تا آخر خود انجام ندهد بلکه کار او توسط
کارمند دیگر ی کنترل تکمیل وامکان سوء استفاده جز با تبانی چند نفر میسر
نباشد . بنابراین برای اجرای چنین هدفی از لحاظ سیستم کار باید یک روش صحیح
حسابداری درشرکت به وجود آید که کارهای مالی اعم از حسابداری مالی ،
حسابداری صنعتی وکنترل بودجه با روش و سیستم صحیح پایه گذاری گردیده و
احتیاجات موسسه یا شرکت را برآورده نماید.
برای نیل به هدف غائی شرکت باید
دستورالعمل ها و بخشنامه ها منطبق با قوانین تجاری تهیه و ملاک عمل قرار
گیرد و چنانچه شرکت در وضع نسبتاً‌بزرگی باشد وجود حسابرس داخلی هم اجرای
صحیح سیستم و بخشنامه ها و دستوالعمل ها را پی گیری وکنترل و همچنین ازنظر
حسابرسی خارجی که کار شرکت را رسیدگی و اظهار نظر می نماید نیز می توان با
داشتن چنین وضعی از لحاظ کنترل داخلی و موجود بودن واحد حسابرسی داخلی کار
را سهلتر و برای صاحبکار از لحاظ مادی مقرون به صرفه نماید بنابراین کنترل
داخلی قوی در یک شرکت وضعی به وجود می آورد که :
اولاً با مقایسه با سیستم اصلی و عرف حرفة مزبور معین ومشخص می شود که کارآئی افراد و ادارات در چه سطحی است .
ثانیاً تا چه حد می توان به گزارشات شرکت اعتماد نمود.
ثالثاً تعیین مینماید تا چه حد بخشنامه ها و دستورالعمل ها و سیستم در ادارات توسط افراد یا مدیران اجرا می شود.
رابعاً‌از اختلاس جلوگیری نموده و
برای حفظ دارائیهای شرکت نهایت مراقبت به عمل می آید . حسابرسان مستقل (
خارجی) برای شروع به رسیدگی در شرکتها یا موسسات قبلاً وضع کنترل داخلی
موجود شرکت مورد نظر را با سیستم صحیحی که آن شرکت باید داشته باشد بررسی
ونسبت به رفع موارد ضعف سیستم پیشنهاد های لازم طی گزارش جداگانه ارائه واز
نتیجه این بررسی چگونگی برنامه حسابرسی خود را نیز تهیه و تنظیم می نماید
البته پیشنهاد ویا سیستم صحیح کنترل داخلی در صورتی به صاحبکار داده می شود
که شرکت مزبور با حسابرس قراردادی مبنی بر رفع نکات ضعف کنترل داخلی قبلاً
منعقد کرده باشد. بنابراین کنترل داخلی شامل کلیه کنترلهای اعمال شده ( خط
مشی – رویه ) که به منظور حفظ دارائیها و جلوگیری از
ایجاد بدهی ها و تعهدات اضافی و همچنین حصول اطمینان از اینکه کلیه درآمدها
دریافت گردیده و هزینه ها براساس کنترل صحیح انجام گرفته و از حد معقول
تجاوز نکرده است می باشد.
